H Achaia Clauss στην ΔΕΘ του περασμένου αιώνα
Στις 3 Οκτωβρίου 1926 τα εορταστικά εγκαίνια της πρώτης Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκη τραβούν τα βλέμματα των μεγαλύτερων ελλήνων και ξένων επιχειρηματιών της εποχής. Ένα σημαντικό κεφάλαιο για την οικονομία της περιοχής μόλις ξεκινά.
ΔΕΘ 1927
Πηγή: Αρχείο ΔΕΘ
Η «Διεθνής Έκθεσις Θεσσαλονίκης», βρίσκει την Achaia Clauss σαν έτοιμη από καιρό, αφού είχε συμμετάσχει σε προγενέστερες Εκθέσεις της Ελλάδας και του εξωτερικού και είχε τη σχετική τεχνογνωσία. Γι’ αυτό και η παρουσία της ήταν επιτυχής ήδη από το 1927 οπότε, σύμφωνα με ρεπορτάζ «στην είσοδο του περιπτέρου της οινοποιητικής «Αχάια», οι επισκέπτες μαγνητίζονται από μια φρουρά εντυπωσιακών φουστανελοφόρων». Ίσως, μάλιστα, η συμμετοχή της φημισμένης πατρινής οινοποιίας να ήταν ένας επί πλέον λόγος για να καταχωρίσει η τοπική εφημερίδα ΝΕΟΛΟΓΟΣ ΠΑΤΡΩΝ, στο φύλλο της 13-9-1931, δημοσίευμα με τίτλο ΜΕΓΑΛΗ ΕΚΔΡΟΜΗ ΕΙΣ ΤΗΝ ΔΕΘ (17-23 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ).
Αλλά και η άλλη όψη του μεταλλίου παρουσιάζει ενδιαφέρον. Ενώ περιμετρικά παρατίθεται ο τοπικός και χρονικός προσδιορισμός «VI ΔΙΕΘΝΗΣ ΕΚΘΕΣΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 1931», την θέση της έξεργης κεντρικής εικόνας, έχει πάρει μία παράσταση με τρία πρόσωπα: δύο χειρώνακτες που δαμάζουν το σίδερο -αρχέγονη πρώτη ύλη- με τη βοήθεια της φωτιάς -αρχέτυπης δύναμη- πάνω στο αμόνι –πρωτόλειο έδαφος εργασίας, με τη χρήση σφύρας – πρωτόγονου εργαλείου, δέχονται την νοητή επίσκεψη της θεάς Αθηνάς, που στο ένα της χέρι υψώνει δαυλό και στο άλλο κρατάει κλαδί ελιάς – σύμβολο της ταυτότητάς της και της Ειρήνης, κάτω από την ασφάλεια της οποίας ανθεί η εργασία και, κατ’ επέκταση, η ευημερία των ανθρώπων. Είναι η εποχή που η ελπίδα γεννιέται μέσα από την εργασία.
Η κ. Άννα Γεωργισούδη, του Τμήματος Μ.Π. Κοινωνικής και Ιστορικής Ανθρωπολογίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου, έχει εκπονήσει τον Νοέμβριο του 2009 εργασία με τίτλο « “Η Πόλις των 15 Ημερών” Η ΔEΘ και η Πόλη της Θεσσαλονίκης στο Μεσοπόλεμο», που μας βοηθά να ανακαλύψουμε τις εμπορικές και κοινωνικές προθέσεις της Ελλάδας του 1931:
«Η ίδρυση της Διεθνούς Εκθέσεως της Θεσσαλονίκης (ΔΕΘ) … αποτέλεσε ένα σημαντικό σταθμό στην ιστορία της πόλης, καθώς συνδυάστηκε με αλλαγές και εκσυγχρονισμούς αλλά και την ενσωμάτωσή της στο ελληνικό κράτος. …Αν και μία Διεθνής Έκθεση φαίνεται να έχει έναν οικονομικό και εμπορικό ρόλο, μέσα από την περίπτωση μελέτης της ΔΕΘ παρατηρούμε ότι οι εκθέσεις αυτού του τύπου μπορούν να αποκτήσουν κι άλλες προεκτάσεις, όπως πολιτικές και κοινωνικές …
Οι διεθνείς εκθέσεις, με την μορφή που λίγο πολύ τις γνωρίζουμε σήμερα, εμφανίζονται στα μέσα του 19ο αιώνα και στα τέλη του ίδιου αιώνα βρίσκονται στο απόγειο της ανάπτυξής τους.
Οι πρώτες διοργανώσεις μετά τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο έδιναν έμφαση στην παράδοση του τόπου και στην τόνωση του εθνικού συναισθήματος. Την δεκαετία του 1930 και μετά την οικονομική ύφεση οι εκθέσεις στράφηκαν κυρίως στην επίδειξη των δυνατοτήτων της νέας τεχνολογίας ως συντελεστή της κοινωνικής ευμάρειας και ευημερίας. …
«Η παρούσα έκθεσις αποτελεί ακριβώς έναν τίτλον ουχί δέ εκ των ασημοτέρων διότι είναι κατ’ εξοχήν έργον ειρήνης και Πολιτισμού. Καθ’ ην εποχήν η Ανθρωπότης αιμάζουσα εισέτι εκ των πολεμικών πληγών καταβάλλει απέλπιδας προσπαθείας όπως επουλώση αυτάς καί επανεύρη τη ψυχικήν και Οικονομικήν αυτής ισορροπίαν, παρόμοιαι πανυγήρεις αποτελούσι διά τούς λαούς χαρμοσύνους ακτίνας ηλίου μέσα εις τά σκότη τά οποία τούς περιβάλουσι. Ενταύθα συναντώνται ούτοι ουχί πλέον επί του Ανθρωποκτόνου στίβου του πολέμου αλλά επί του ελαιοστολισμένου στίβου της εργασίας καί της παραγωγής, των οποίων αντί αίματος καταβρέχει ο τίμιος ίδρως του παραγωγικού καμάτου.» (Από το λόγο του Μ. Γρηγοριάδη, πρόεδρου της διοργανωτικής επιτροπής της ΔΕΘ, στα εγκαίνια της πρώτης ΔΕΘ το 1926, (Μακεδονικά Νέα, 4.10.1926)…
Στους λόγους των επισήμων κατά τη διάρκεια των εγκαινίων των πρώτων δύο οργανώσεων της ΔΕΘ εξαίρεται η ειρηνική διάσταση των θεσμών αυτών. Έτσι ο γενικός στόχος της Έκθεσης, όπως παρουσιάζεται την εποχή αυτή από τους διοργανωτές της, είναι η ανάδειξη των προόδων των κρατών μέσω της επίδειξης του εθνικού τους πλούτου μέσα σε ένα πλαίσιο ευγενούς άμιλλας και ειρήνης, ώστε να δημιουργηθούν αλλά και να ενισχυθούν οι οικονομικοί και πολιτικοί δεσμοί των κρατών αυτών».
