Ἀξιότιμε Κύριε Μουλᾶ!
Τὰ στοιχεῖα ποὺ μπορεῖ κανεὶς νὰ ἐπισημάνει σὲ μία, ἐκ πρώτης ὄψεως, ἁπλὴ ἐμπορικὴ ἐπιστολή, εἶναι πολλά. Ὅταν, μάλιστα, τὰ «εὑρήματα» αὐτὰ συνεκτιμηθοῦν καὶ μὲ ἄλλα, τότε στοιχειοθετοῦνται ὑποθέσεις ἀρκετὰ ἐνδιαφέρουσες γιὰ τὴν ἱστορικὴ καταγραφή.
Ἡ ἐπιστολὴ ποὺ ἔρχεται στὸ φῶς τῆς δημοσιότητος σήμερα, τέτοιου εἴδους στοιχεῖα μᾶς προσφέρει, γι’ αὐτὸ καί, παρὰ τὸ μικρὸ μέγεθος καὶ τὸ συνοπτικὸ περιεχόμενό της, ἀξιολογεῖται ὡς ἄκρως ἐνδιαφέρουσα. Κι ὅλα αὐτὰ δεδομένου καὶ τοῦ γεγονότος ὅτι ἔχει γραφεῖ ἐν ἔτει χιλιοστῷ ὀκτακοσιοστῷ ἐνενηκοστῷ καὶ ἐνάτῳ, δηλαδὴ πρὶν ἀπὸ 116 χρόνια!!
Ἡ περὶ ἧς ὁ λόγος ἐπιστολή, λοιπόν, εἶναι καταχωρισμένη στὸ corpus τῶν ἀντιγράφων τῶν ἐξερχομένων ἐπιστολῶν τῆς Οἰνοποιίας μὲ τὴ ραχιαία ἔνδειξη «Achaia 101 von 10/22 August bis 28/10 October 1899», τὸ ὁποῖο ἔχει ὕψος 29,5 cm, πλάτος 24 cm περίπου, καὶ πάχος 4 cm. Πρόκειται, βεβαίως, γιὰ ἀντίγραφο ἐπιστολῆς ποὺ ἐστάλη ἀπὸ τὴν Πάτρα στὴν Ἀθήνα καὶ ἔχει ἀποτυπωθεῖ σὲ χαρτὶ πολὺ λεπτῆς ὑφῆς, ἡμιδιαφανὲς καὶ ὑπερευαίσθητο, κατὰ τὸν τρόπο ἀντιγραφῆς τῶν χειρογράφων ἐκείνης τῆς ἐποχῆς.
Ἡ ἔκταση τοῦ κειμένου εἶναι μικρή, γι’αὐτὸ καὶ καταλαμβάνει μία μόνο σελίδα. Ὅπως σὲ ὅλα τὰ ἐπιστολικὰ ἀντίγραφα, ἔτσι καὶ στὸ συγκεκριμένο, οἱ ὑπάλληλοι τοῦ Γραφείου τῆς «Ἀχαΐα» ποὺ εἶχαν ἐπιφορτισθεῖ μὲ τὸ καθῆκον τῆς ἀλληλογραφίας, ἔχουν «σημαδέψει» τὴ σελίδα αὐτὴ μὲ δύο εἰδῶν ἰδιόχειρες σημάνσεις: μία μπλὲ χρώματος, ποὺ σχηματίζει ἕνα σύμβολο, ἤ γράμμα, ἤ ἀριθμὸ ποὺ μοιάζει μὲ κύκλο, ἤ ὄμικρον, ἤ μηδέν, καὶ μία χρώματος ἐρυθροῦ, μὲ τὸν ἀριθμὸ 367.
Οἱ πληροφορίες ποὺ μᾶς δίνει τὸ συγκεκριμένο κείμενο, πέρα ἀπὸ τὸ περιεχόμενό του, ποὺ εἶναι σαφές, ἀρύονται ἤδη ἀπὸ τὴν πρώτη γραμμή, αὐτὴ τῆς ἡμερολογιακῆς ἐνδείξεως: Πάτραι 16/28 Σεπτεμβρίου 1899. Τί σημαίνει, ἄρα γε, αὐτὴ ἡ διπλὴ ἡμερομηνία ποὺ ἐμφανίζεται σὲ ὅλα τὰ παλαιὰ ἔγγραφα;
Ἡ ἀπάντηση εἶναι ὅτι, κατὰ τὴν πρακτικὴ τῆς ἐποχῆς, γράφεται ἡ ἡμέρα καὶ ὁ μῆνας σύμφωνα καὶ μὲ τὸ Ἰουλιανὸ (παλαιὸ) καὶ μὲ τὸ Γρηγοριανὸ (νέο) ἡμερολόγιο. Ἄν, ὅμως, κάποιος θελήσει νὰ ἐπιμείνει λίγο στὴν παρατήρηση τῆς συγκεκριμένης καταγραφῆς -16/28- θὰ διαπιστώσει ὅτι μεταξὺ τῆς 16ης καὶ τῆς 28ης Σεπτεμβρίου, μεσολαβοῦν δώδεκα ἡμέρες. Ἀλλὰ ἐμεῖς γνωρίζουμε ὅτι ἡ διαφορὰ μεταξὺ παλαιοῦ καὶ νέου ἡμερολογίου εἶναι δέκα τρεῖς ἡμέρες, ὄχι δώδεκα!… Ἡ λύση τοῦ μυστηρίου βρίσκεται στὸ γεγονὸς ὅτι ἡ διαφορὰ τῶν δέκα τριῶν ἡμερῶν ἰσχύει ἀπὸ 29 Φεβρουαρίου 1900 μέχρι 28 Φεβρουαρίου 2100, μὲ τὸ παλαιὸ ἡμερολόγιο ἤ, ἀπὸ 13 Μαρτίου 1900 μέχρι 13 Μαρτίου 2100, μὲ τὸ νέο. Τὰ ἑκατὸ προηγούμενα χρόνια, ἡ διαφορὰ ἦταν δώδεκα ἡμέρες, ἐνῶ τὰ 100 ἑπόμενα θὰ εἶναι δέκα τέσσαρες.
Αὐτὰ καὶ ἄλλα μπορεῖ νὰ διερευνήσει κανείς, κατὰ τὸ μέτρο τῆς ἐπιθυμίας καὶ τοῦ ἐνδιαφέροντός του, ἐνῶ ἐμεῖς μποροῦμε, ἐν συνεχείᾳ, νὰ πληροφορηθοῦμε τὴν κάποιου εἴδους συνεργασία τῆς «Ἀχαΐα» μὲ τὸν ἐν Ἀθήναις «Κύριον Δημήτριον Α. Μουλᾶν», τὴ διάθεση προμήθειας λευκοῦ οἴνου ἀπὸ τὴν Τρίπολη καί, τέλος, τὴν ἐπίσημη ἰδιότητα τοῦ Ἰακώβου Κλίπφελ, προσώπου ἐξόχως ἐνδιαφέροντος, καὶ ἰδιαιτέρως σημαντικοῦ γιὰ τὴν Οἰνοποιία.
Ἄς ἀφήσουμε, ὅμως, τὶς ἐξειδικευμένες διαπιστώσεις νὰ πάρουν τὴ θέση τους στὸν χῶρο τῆς ἱστοριοδιφίας, κι ἄς ἀπολαύσουμε ἕνα δεῖγμα ὑπεραιωνόβιας ἐπιστολῆς, ἀποπνέον ἄρωμα παλαιᾶς ἐμπορικῆς δραστηριότητος, ἀναμίξ μὲ εὐγένεια παρελθόντων καιρῶν…
Πάτραι 16/28 Σεπτεμβρίου 1899
Κύριον Δημήτριον Α. Μουλᾶν
Ἀξιότιμε Κύριε Μουλᾶ!
Ἐπειδή εἴχετε τήν καλωσύνην νά μοῦ εἴπητε ὅπως ἀπευθύνωμαι ἐλευθέρως πρός τὴν εὐγενείαν (sic) σας, ἤθελον λάβει τό ἐλεύθερον νά σᾶς παρακαλέσω νά μοῦ γράψητε πῶς εἶναι ἡ ἐσοδεία τῶν οἴνων ἐφέτος ἐν Τριπόλει, καί πῶς θά εἶναι αἱ τιμαί, ἀπέναντι τῶν περυσινῶν τοῦ λευκοῦ οἴνου.
Σᾶς εὐχαριστῶ ἐκ τῶν προτέρων διά τήν ἀπάντησίν σας καί
σᾶς χαιρετῶ φιλικώτατα
τεχνικός διευθυντής τῆς Οἰνοποιητικῆς Ἑταιρίας «Ἀχαΐα» ἐν Πάτραις
