Μπαρμπα-Γιάννης Μάλλιος: 1. Στο παλιό οινοποιείο
Τὸ Σάββατο, 15 Μαΐου 2005, ἡ φιλόλογος Ἀγγελικὴ Γερούση-Κουτρούμπα – ποὺ μελετοῦσε ἐκεῖνον τὸν καιρὸ τὸ Ἀρχεῖο τῆς «ΑΧΑΪΑ CLAUSS» ὡς πανεπιστημιακὴ ἐρευνήτρια – καὶ ὁ ὑπεύθυνος τοῦ Ἱστορικοῦ Ἀρχείου τῆς οἰνοποιίας μας Γιώργος Μαρόπουλος, ἐπισκέφθηκαν τὸν Ἰωάννη Μάλλιο καὶ εἶχαν μιὰ ἐνδιαφέρουσα συζήτηση μαζί του.
Ὁ Ἰωάννης Γεωργίου Μάλλιος, γνωστὸς στὴν εὐρεῖα οἰκογένεια τῶν ἐργαζομένων τῆς «ΑΧΑΪΑ CLAUSS» ὡς μπαρμπα-Γιάννης, γεννήθηκε ἐντὸς τῶν τειχῶν τῆς καστροπολιτείας τοῦ οἰνοποιείου, ἀφοῦ ἡ οἰκογένειά του – ὡς ἀπόγονος τοῦ πρώτου ἀρχιεργάτη τοῦ Gustav Clauss, Μαλτέζου Francesco Mallia – εἶχε τὸ προνόμιο νὰ κατοικεῖ σὲ ἕνα ἀπὸ τὰ πετρόχτιστα κτίρια τοῦ συγκροτήματος.
Ὁ μπαρμπα-Γιάννης γεννήθηκε τὸ 1929 καὶ ἐργάστηκε στὸ οἰνοποιεῖο γιὰ σαράντα χρόνια, ἐνῶ τὸ σπίτι του ἐντὸς τῆς «ΑΧΑΪΑ CLAUSS» τὸ ἀποχωρίστηκε μόλις τὸ 2003, ὁπότε μετακόμισε σὲ δικό του, στὴν αὐλὴ τοῦ ὁποίου καὶ ἔγινε ἡ συνάντηση.
Σήμερα, 10 χρόνια μετά, καὶ ἐνῶ ὁ ἀγαπητὸς σὲ ὅλους μπαρμπα –Γιάννης ἔχει ἤδη φύγει ἀπὸ τὴ ζωή, σταχυολογοῦμε κάποια ἀποσπάσματα ἀπὸ τὴ συνέντευξη ποὺ μὲ πολλὴ εὐγένεια παραχώρησε, καὶ τὰ δημοσιεύουμε γιὰ πρώτη φορά, σὰν ἕνα εἶδος ἐλάχιστου φόρου τιμῆς στὴ μνήμη του.
Πρόκειται γιὰ ἀποσπάσματα ποὺ περιγράφουν, κυρίως, τὸν τρόπο τῆς χειρωνακτικῆς καὶ ἐπίπονης ἐργασίας κατὰ τὴν περίοδο τοῦ δεύτερου μισοῦ τοῦ περασμένου αἰῶνα, μέσα ἀπὸ τὴν ἀνεπιτήδευτη καὶ ρέουσα ἀφηγηματικὴ ἁπλότητα τοῦ ἑβδομηνταεξάχρονου μπαρμπα-Γιάννη.
………………………………………………….
Γ. ΜΑΛΛΙΟΣ: Ξεκίνησα ἀπὸ τὸ ὑπόγειο, στὰ κρασιά. Τὰ ὁποῖα παλαιά, καὶ τώρα ἀκόμα, ἀλλὰ καὶ τότε, ἐπὶ τὸ πλεῖστον τὰ κρασιὰ τὰ βάζαμε σὲ βαρέλια. Ὅλα τὰ κρασιά.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Σὲ ποιὸ ὑπόγειο ἦταν;
Γ. ΜΑΛΛΙΟΣ: Στὸ «Ἰσπανικὸ Ὑπόγειο»…. ἐγὼ ἔπιασα δουλειὰ τὸ 1946 καὶ τελείωσα τὸ ’87, μετὰ ἀπὸ σαράντα χρόνια.
ΤΟ “ΙΣΠΑΝΙΚΟ ΥΠΟΓΕΙΟ”
ΕΡΩΤΗΣΗ: Πρωτοξεκινήσατε δουλεύοντας στὸ «Ἰσπανικὸ Ὑπόγειο». Ἐκεῖ τί κάνατε;
Γ. ΜΑΛΛΙΟΣ: Ἐκεῖ συντηρούσαμε τὰ κρασιά. Δηλαδή, τὰ κρασιὰ ὅταν εἶναι σὲ βαρέλια θέλουν κάθε βδομάδα ἐπαναγιόμισμα. Γιατὶ τὸ κρασὶ ἔχει πάντοτε φύρα. Τὸ ἴδιο τὸ βαρέλι, τὸ ξύλινο, ἀπορροφᾶ τὰ ὑγρά. Καὶ στὸ σπίτι, πῶς ἔχω ἐγὼ τώρα τὸ βαρέλι μὲ τὸ κρασὶ… ὅταν λὲς ὅτι θὰ βάλεις μέσα 300 κιλά, δὲν θὰ πιεῖς 300 κιλά κρασί. Γιατὶ ἔχει κι αὐτὸ τὴ φθορά του…………………………………………
Ἐδῶ, σ’ αὐτὰ τὰ ὑπόστεγα ἐβάζαμε βαρέλια καὶ μέσα καὶ ἔξω. Ἡ Μαυροδάφνη ἔμενε καὶ κανα-δυὸ χρόνια στὸν ἥλιο καὶ στὴ βροχή.
Κάτω δέ, σὲ ἄλλο ὑπόγειο, εἴχαμε τὰ brandy, τὰ ὁποῖα μετὰ τὰ καταργήσαμε. Εἴχαμε τὸ παληὸ brandy … εἴχαμε τὰ καλύτερα κονιάκ. Τὸ περιβόητο ROYAL καὶ τὸ…. νὰ δεῖς πῶς τὸ λέγανε τὸ ἄλλο… ἐν πάσῃ περιπτώσει, τώρα δὲν τὸ θυμᾶμαι…
ΕΡΩΤΗΣΗ: Ἀνανεώνατε καὶ τὸ κονιάκ, λοιπόν;
Γ. ΜΑΛΛΙΟΣ: Ὄχι, τὰ brandy τ’ ἀφήνεις ὅπως εἶναι. Καὶ λὲς ὅτι «ἔβαλα πεντακόσια κιλὰ στὸ βαρέλι, θὰ μοῦ μείνουνε, ξέρω ‘γω, τετρακόσια, μέχρι νὰ τὸ βγάλω στὴν κατανάλωση. Πρέπει νὰ μείνει πολλὰ χρόνια ὅμως, στὸ βαρέλι, διότι μπαίνει ἄσπρο… μπαίνει λευκὸ καὶ μετὰ παίρνει τὸ χρῶμα… Σὲ καινούρια βαρέλια, δρῦς, γιὰ νὰ πάρει τὸ φυσικὸ χρῶμα…
………………………………………………….
Γ. ΜΑΛΛΙΟΣ: Ναί, τὶς μπουκάλες τὶς βγάζαμε μὲ τὸ χέρι. Ταπώναμε μὲ τὸ χέρι. Δηλαδή, ἦταν μαρτυρικό, ἀλλὰ ἦταν… ἐὰν ἡ μουκάλα δὲν ἦταν καλὰ πλυμένη, γιατὶ παλαιὰ πλέναμε τὶς μπουκάλες μὲ μηχανὴ μὲ τὸ πόδι… ἐγύριζε… πῶς εἶναι ἡ ραπτομηχανή;… Τὰ βρῆκα αὐτὰ ἐγὼ κι ἐκεῖ πέρα δὲν εἴχαμε… Τὶς μπουκάλες, γιὰ νὰ βγοῦν οἱ ἐτικέττες καὶ νὰ πλυθοῦνε καθαρά, τὶς βάζαμε σὲ εἰδικὲς δεξαμενὲς μὲ νερὸ τὴ μία μέρα καὶ τὴν ἄλλη τὶς βγάζαμε. Ἐκεῖ νὰ δεῖς τί περνάγαμε… ὅταν ἔκανε κρύο καὶ πάγο, τί τραβάγαμε, τὸν ἀλίμονο… Τώρα πᾶνε στὸ μηχάνημα, τὰ παίρνει μοναχό του, τὰ πλένει μοναχό του…
………………………………………………….
ΕΡΩΤΗΣΗ: Θὰ μᾶς πεῖτε καὶ γιὰ τὸν πατέρα σας; Τί δουλειὲς ἔκανε καὶ πῶς…
Γ. ΜΑΛΛΙΟΣ: Ὁ πατέρας μου ἐξεκίνησε ἀπὸ τὸ οἰνοποιεῖο, ἄς τὸ ποῦμε, κάτω, ποὺ κάνουν τὰ κρασιά, κι ἀπὸ ἐκεῖ ἔφυγε.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Ἐσεῖς τὸν βοηθήσατε τὸν πατέρα σας καθόλου; Συνεργαστήκατε;
Γ. ΜΑΛΛΙΟΣ: Ναί, συνεργάστηκα. Συνεργάστηκα ὅταν πρωτοπῆγα, διότι ἐδούλεψα μαζὶ μὲ τὸν πατέρα μου δύο χρόνια, τρία…. Ἐγὼ ὅταν πῆγα κι ἔπιασα δουλειά, τὸ 1946, κάναμε καταμέτρηση τῶν κρασιῶν. Πηγαίναμε γιὰ νὰ μετρήσουμε τὰ βαρέλια καὶ εἴχαμε –τότε εἴχαμε ὀκάδες δὲν εἴχαμε κιλά- εἴχαμε ἕνα «σταυρὸ» ἀριθμημένο ἀπάνω (ΣΗΜ: σὰν χάρακα), τὸν βάζαμε μέσα στὸ βαρέλι ἔτσι, καὶ λέγαμε ὅτι λείπει τόσο –εἶναι, ξέρω ‘γω, πέντε ὀκάδες. Καὶ γράφαμε… εἶναι 495 (ΣΗΜ: χωρητικότητα σὲ ὀκάδες) φερ’ εἰπεῖν τὸ βαρέλι, εἶναι 490 καθαρό. Καὶ μετὰ κάναμε τὴν καταμέτρηση. Ὅταν, τὸ λοιπόν, ἀρχίσαμε, ποὺ πῆγα ἐγὼ – στὶς 13 Ὀκτωβρίου τοῦ 1946 καὶ ἡμέρα Δευτέρα – γιὰ νὰ πιάσω δουλειά, ἄρχισε ἡ καταμέτρηση. Μ’ ἐπῆρε ὁ μακαρίτης ὁ πατέρας μου, ὁ ὁποῖος μοῦ ‘δωκε καὶ μιὰ σβερκιὰ θυμᾶμαι, διότι ἐπήγαμε στὰ βαρέλια ὅπου, ἐκτὸς ἀπὸ τὴ Μαυροδάφνη τοῦ 1873, τοῦ 1896 κ.τ.λ. εἴχανε καὶ δύο κρασιὰ τὰ ὁποῖα λεγόσαντε «Weiss Gutland» «Rot Gutland» (ΣΗΜ: πρόκειται γιὰ τὸ κρασὶ τῆς ἐποχῆς ποὺ ὀνομαζόταν Gutland στὴν λευκὴ (Weiss) καὶ ἐρυθρὴ (Rot) ἐκδοχή του). αὐτὰ ἐγινόσαντε ἀπὸ λιαστὸ σταφύλι. Ἦταν ἕνα πράγμα!… δὲν ξέρω ἄν ὑπάρχει, δὲ νομίζω νὰ ὑπάρχει. Ὅταν πήγαμε νὰ κάνουμε τὴν καταμέτρηση, μοῦ λέει ὁ πατέρας μου:
-«Ἔλα νὰ δοκιμάσεις λίγο παλαιὸ κρασί».
-«Ναὶ πατέρα», τοῦ λέω, «νὰ δοκιμάσω». Ὤχ, τί ἦταν αὐτὸ τὸ πράγμα… Μέλι! Δηλαδή, δὲν μπορεῖς νὰ φανταστεῖς, δὲν μπορεῖς νὰ βάλεις μὲ τὸ μυαλό σου!…
Ὁπότε ἐγὼ ἄρχισα, σὰν καλός, νὰ ρουφάω, νὰ ρουφάω…
-«Τί κάνεις αὐτοῦ ρέ, θὰ μεθύσεις» μοῦ λέει, «ἄσ’το κάτω, δὲν σοῦ ‘πα ν’ ἀδειάσεις τὸ βαρέλι»…
